>@ Cristian Negroni /Getty Images
© Cristian Negroni / Getty Images

In het eerste deel van de EIB Klimaatenquête 2021-2022 wordt onderzocht wat mensen vinden van klimaatverandering in een snel veranderende wereld. Bij de resultaten van dit deel ligt de nadruk op hoe burgers tegen klimaatverandering aankijken en welke maatregelen zij in dit kader van hun land verwachten.

  • 79% van de inwoners van de Benelux is van mening dat klimaatverandering en de gevolgen ervan de grootste uitdaging voor de mensheid vormen in de 21e eeuw (het EU-gemiddelde: 81%)
  • 66% meent dat zij zich meer zorgen maken over de klimaatnoodtoestand dan hun eigen regering (het EU-gemiddelde: 75%)
  • 64% merkt de invloed van klimaatverandering in het dagelijks leven (het EU-gemiddelde: 77%)
  • 65% is voorstander van strengere overheidsmaatregelen waardoor veranderingen in individueel gedrag worden afgedwongen (het EU-gemiddelde: 70%)
  • 63% denkt dat hun land er niet in zal slagen zijn koolstofuitstoot voor 2050 drastisch te verminderen – zoals beloofd in het Klimaatakkoord van Parijs (het EU-gemiddelde: 58%)
  • 87% zegt vliegverbindingen op korte afstanden, in samenwerking met buurlanden, te willen vervangen door snelle, schone treinverbindingen (het EU-gemiddelde: 87%)

79% van de inwoners van de Benelux is van mening dat klimaatverandering en de gevolgen ervan de grootste uitdaging voor de mensheid vormen in de 21e eeuw. Er is wel een duidelijk verschil tussen groepen met verschillende politieke voorkeuren: 90% van de politiek links georiënteerde mensen vindt dat klimaatverandering de grootste uitdaging voor de mensheid vormt in de 21e eeuw. Onder de politiek rechts georiënteerde mensen is dit 69%.

Een grote meerderheid van de inwoners van de Benelux (64%) merkt de invloed van klimaatverandering in het dagelijks leven (dit is 13 procentpunt lager dan het Europees gemiddelde van 77%).

Onder deze schijnbare consensus blijken er tussen verschillende groepen inwoners van de Benelux echter aanzienlijke verschillen te bestaan. De mate van bezorgdheid en de verwachtingen ten aanzien van het onderwerp ‘klimaat’ verschillen tussen jongere en oudere burgers, tussen mensen met linkse en rechtse politieke voorkeuren, tussen mannen en vrouwen en tussen verschillende sociaaleconomische categorieën.

Dit zijn enkele uitkomsten van het eerste deel van de Klimaatenquête 2021-2022, die op 27 oktober jl. door de Europese Investeringsbank (EIB) zijn gepubliceerd. De EIB is de kredietverlenende instelling van de Europese Unie en wereldwijd de grootste multilaterale kredietverlener voor klimaatactie.

Hoe wordt aangekeken tegen de klimaatcrisis en hoe de Benelux-landen klimaatverandering bestrijden

Een grote meerderheid van de inwoners van de Benelux (64%) merkt de invloed van klimaatverandering in het dagelijks leven. Dit valt met name op bij jongeren in de leeftijd van 15-29 jaar (73%). Voor mensen boven de 64 ligt dit cijfer 14 procentpunt lager (59%). 70% van de links georiënteerde mensen zegt deze invloed in het dagelijks leven te voelen. Dit is 11 procentpunt hoger dan degenen die politiek rechts georiënteerd zijn (59%).

66% meent dat zij zich meer zorgen maken over de klimaatnoodtoestand dan hun eigen regering. Hierdoor zijn zij nogal pessimistisch over het vermogen van hun land om een ambitieuze groene transitie te realiseren. Slechts 37% denkt dat hun land erin zal slagen zijn koolstofuitstoot voor 2050 drastisch te verminderen – zoals beloofd in het Klimaatakkoord van Parijs. De meerderheid (63%) denkt dat de Benelux-landen hun CO2-reductiedoelstellingen niet zullen halen. Vooral de kloof tussen de generaties is opvallend, met een verschil van 15 procentpunt tussen mensen onder de 30 (46% meent dat de Benelux-landen er niet in zullen slagen) en mensen boven de 64 (31%). 69% van de mensen boven de 64 denkt dat de Benelux-landen er niet in zullen slagen de deadline van 2050 te halen. 54% van de jongeren in de leeftijd van 15-29 jaar deelt dit pessimisme. Dit pessimisme zien we in vrijwel dezelfde mate terug onder respondenten van alle politieke voorkeuren (66% van de links georiënteerde mensen en 60% van de rechts georiënteerde mensen). 49% van de respondenten in de Benelux met kinderen onder de 18 denkt dat hun land er in zal slagen zijn koolstofuitstoot te verminderen. Bij respondenten zonder jonge kinderen is dit cijfer 17 procentpunt lager (32%).

Derhalve is bijna tweederde (65%) van de inwoners van de Benelux voorstander van strengere overheidsmaatregelen – vergelijkbaar met de coronamaatregelen – waardoor veranderingen in individueel gedrag worden afgedwongen (dat is 5 procentpunt lager dan het Europees gemiddelde van 70%).

Tegelijkertijd denkt slechts 4% van de links georiënteerde inwoners van de Benelux dat de opwarming van de aarde niet door menselijke activiteiten wordt veroorzaakt. Onder de rechts georiënteerde inwoners van de Benelux is dit 10 procentpunt hoger (14%). Daarnaast betwijfelt 23% van de inwoners van de Benelux met een zeer rechtse politieke voorkeur nog steeds of de mens wel de belangrijkste oorzaak van de klimaatcrisis is.

Het energiedebat

Wanneer wordt gevraagd naar de energiebron waarop hun land in de strijd tegen de opwarming van de aarde moet overgaan, kiest bijna de helft van de inwoners van de Benelux voor vormen van hernieuwbare energie (49%, 14 procentpunt lager dan het EU-gemiddelde van 63%) om de klimaatnoodtoestand aan te pakken. Inwoners van de Benelux met een linkse politieke voorkeur zijn grotere voorstanders van hernieuwbare energie dan degenen met een rechtse politieke voorkeur (60% tegenover 42%, een verschil van 18 procentpunt).

In het algemeen staan inwoners van de Benelux iets positiever tegenover kernenergie dan andere Europeanen (18% tegenover 12%). Mensen boven de 64 (22%) zijn iets meer voor kernenergie dan mensen onder de 30 (17%), maar de genderkloof is duidelijker: mannen (26%) zijn veel grotere voorstanders van kernenergie dan vrouwen (11%). Politiek rechts georiënteerde mensen in de Benelux zijn veel grotere voorstanders van kernenergie (29%) in vergelijking met links georiënteerden (13%). Mensen met hogere inkomens zijn eveneens veel grotere voorstanders van de ontwikkeling van kernenergie (25%) dan mensen uit de lagere inkomensgroepen (15%).

Tot slot: energiebesparing om klimaatverandering aan te pakken wordt veel vaker verkozen dan een grotere rol voor aardgas (21% tegenover 7%). Respondenten in de Benelux die ouder zijn dan 64 zijn met name voor energiesparing (21%). Dit cijfer is zes procentpunt hoger dan voor respondenten onder de 30 (slechts 15% zou prioriteit geven aan energiebesparing). De genderkloof ten aanzien van energiebesparing is eveneens opvallend: vrouwen (27%) zijn veel meer geneigd energiebesparing te steunen dan mannen (16%).

Wat vinden inwoners van de Benelux de beste oplossingen in de strijd tegen klimaatverandering?

Een meerderheid van de inwoners van de Benelux (67%, 2 procentpunt lager dan het Europees gemiddelde) is voorstander van een belastingheffing op producten en diensten die het meest bijdragen aan de opwarming van de aarde. Zelfs 67% van de respondenten uit de lagere inkomensgroepen is voorstander van zo’n belastingheffing. Inwoners van de Benelux zijn ook voor een garantie van minimaal vijf jaar op elektrische of elektronische producten (89%) en voor het vervangen van vliegverbindingen op korte afstanden door snelle, schone treinverbindingen (87%). Daarnaast zijn ze voorstander van zachtere maatregelen zoals meer scholing over duurzame consumptie en het vergroten van het bewustzijn onder jongeren over dit onderwerp (90%).

Kris Peeters, vicepresident van de EIB: “Het lijkt in strijd met wat we vaak in de media zien, maar een meerderheid van de inwoners van de Benelux vraagt om strengere maatregelen en instrumenten vanuit de overheid om hen te helpen klimaatverandering te bestrijden. In de aanloop naar de Klimaattop COP26 is het belangrijk om onze inspanningen op te voeren en de groene transitie te versnellen. Ook in de Benelux kan en wil de EIB ambitieuze nieuwe klimaatprojecten ondersteunen, en dan met name innovatieve projecten die een grote positieve impact op de burger hebben.”

--

Het excelbestand met de gegevens voor alle dertig landen waar de enquête is gehouden, kan hier worden gedownload. Klik hier om naar de EIB-website te gaan met de belangrijkste resultaten van de vierde editie van de EIB Klimaatenquête.

Over de Klimaatenquête van de EIB

De Europese Investeringsbank maakt de resultaten bekend van de vierde editie van de EIB Klimaatenquête – een diepgaand onderzoek naar hoe mensen tegen klimaatverandering aankijken. De vierde editie van de EIB Klimaatenquête is uitgevoerd in samenwerking met marktonderzoeksbureau BVA en moet bijdragen aan het bredere debat over de opvattingen en verwachtingen ten aanzien van klimaatactie. Meer dan 30 000 respondenten namen tussen 26 augustus en 22 september 2021 deel aan de enquête, met een representatief panel voor elk van de 30 deelnemende landen.

Over de Europese Investeringsbank

De Europese Investeringsbank (EIB) is de instelling van de Europese Unie voor langlopende leningen; de aandeelhouders van de EIB zijn de EU-lidstaten. De EIB stelt langlopende financieringen beschikbaar voor gedegen investeringen die bijdragen aan de beleidsdoelstellingen van de EU, zowel binnen Europa als daarbuiten. De EIB is actief in zo’n 160 landen en is wereldwijd een van de grootste multilaterale kredietverleners voor klimaatactie. Onlangs maakte de EIB-Groep haar routekaart voor het klimaat bekend, de Climate Bank Roadmap. Hiermee wil de EIB-Groep voldoen aan haar ambitieuze agenda om in de periode tot 2030 EUR 1 biljoen aan investeringen in klimaatactie en milieuduurzaamheid te steunen, en uiterlijk in 2025 ten minste 50% van haar financieringen te besteden aan klimaatactie en milieuduurzaamheid. In het kader van deze routekaart moeten alle nieuwe activiteiten van de EIB-Groep vanaf begin 2021 ook voldoen aan de doelstellingen en uitgangspunten van het Klimaatakkoord van Parijs.

EIB aanwezig bij de Klimaattop COP26

De EIB staat met een paviljoen in hal 4 van de Scottish Event Campus en organiseert een reeks nevenevenementen over diverse onderwerpen. De volledige agenda vindt u hier.

Over BVA

BVA is een opinieonderzoeks- en adviesbureau dat gezien wordt als een van de meest innovatieve marktonderzoeksbureaus in zijn sector. BVA is gespecialiseerd in gedragsmarketing en combineert datawetenschappen met sociale wetenschappen om data naar de praktijk te vertalen. Daarnaast is BVA lid van het Wereldwijde Onafhankelijke Netwerk voor Marktonderzoek (WIN), een mondiaal netwerk van meer dan 40 toonaangevende spelers op het gebied van marktonderzoek en enquêtes.