Polacy są świadomi konsekwencji zmiany klimatu, ale potrzebują więcej wiedzy na temat rozwiązań w tej dziedzinie – badanie EBI

• Luka międzypokoleniowa: Polacy w wieku powyżej 50 lat wykazali się większą wiedzą niż przedstawiciele młodszych pokoleń w odniesieniu do pytań związanych z przyczynami, konsekwencjami i rozwiązaniami problemu zmiany klimatu.
• Luki w wiedzy ogółem: Polacy są świadomi przyczyn i konsekwencji zmiany klimatu, ale mogliby poszerzyć swoją wiedzę na temat dostępnych rozwiązań. Podobnie jak w większości krajów europejskich, duża część respondentów z Polski nie uznaje, że ograniczenie prędkości na drogach (87%) lub lepsza izolacja budynków (63%) mogą pomóc w walce ze skutkami zmiany klimatu.

---

Zrozumienie głównych przyczyn zmiany klimatu

Pierwszy podwymiar rankingu dotyczy definicji oraz przyczyn zmiany klimatu. W tym obszarze respondenci polscy uzyskali wynik 6,38/10.

• Jeśli chodzi o definicję zmiany klimatu, potrafi ją podać ponad dwie trzecie (67%) respondentów polskich, przy czym tylko 6% uważa, że zmiana klimatu nie stanowi problemu.
• Większość Polaków (65%) nie ma również wątpliwości, że głównymi przyczynami zmiany klimatu są działania człowieka takie jak wylesianie, rolnictwo, przemysł i transport.
• Jednocześnie ponad jedna trzecia badanych uważa inaczej (23% sądzi, że jest to spowodowane ekstremalnymi zjawiskami w przyrodzie, takimi jak wybuchy wulkanów i fale upałów, a 11% uważa, że zmiana klimatu jest spowodowana dziurą ozonową).
• Na pytanie o trzech największych emitentów gazów cieplarnianych na świecie, większość Polaków (61%) poprawnie wskazała Stany Zjednoczone, Chiny i Indie.

Świadomość konsekwencji zmiany klimatu

Zapytani o konsekwencje zmiany klimatu, Polacy uzyskali wynik 7,34/10.

• 81% respondentów wie, że ma ona negatywny wpływ na zdrowie ludzi (np. może prowadzić do wzrostu zanieczyszczeń powietrza takich jak ozon w warstwie przyziemnej czy pył zawieszony).
• 81% respondentów poprawnie odpowiedziało również, że zmiana klimatu pogarsza sytuację głodową na świecie, gdyż powoduje spadek plonów wynikający z ekstremalnych warunków pogodowych.
• Jeśli chodzi o wpływ zmiany klimatu na poziom mórz i oceanów, 64% Polaków poprawnie stwierdziło, że poziom mórz i oceanów na świecie podnosi się, ale ponad jedna trzecia (36%) wskazała błędną odpowiedź: dokładniej mówiąc, 24% respondentów stwierdziło, że poziom ten się obniża, a 13% stwierdziło, że zmiana klimatu nie wpływa znacząco na poziom mórz i oceanów.
• Wpływ zmiany klimatu na migrację, objawiający się zwiększoną liczbą przymusowych przesiedleń na całym świecie, jest wyraźnie oczywisty dla dwóch trzecich (67%) respondentów z Polski.

Zróżnicowany poziom wiedzy na temat pojęć oraz działań mających na celu przeciwdziałanie zmianie klimatu

W ostatnim podwymiarze rankingu respondenci polscy otrzymali ocenę 3,89/10, co wskazuje na ich niewystarczającą wiedzę na temat działań, które mogą pomóc w łagodzeniu zmiany klimatu, w porównaniu z pozostałymi dwoma badanymi obszarami. Jest to zgodne z ogólną tendencją w krajach europejskich, gdzie większość badanych uzyskuje niskie wyniki w tym aspekcie.

• Większość Polaków (72%, tyle samo co średnia UE) wie, że korzystanie z produktów, które można poddać recyklingowi, może pomóc w łagodzeniu zmiany klimatu.
• 61% poprawnie uważa również, że korzystanie z transportu publicznego zamiast z samochodu to dobry kierunek postępowania.
• Tylko 37% jest przekonanych, że lepsza izolacja budynków może również okazać się pomocna.
• Tylko połowa respondentów (48%, sześć punktów powyżej średniej UE wynoszącej 42%) jest świadoma, że rzadsze kupowanie nowych ubrań jest dobrym rozwiązaniem.
• Jedynie 13% badanych wie natomiast, że zmniejszenie prędkości na drogach pomogłoby złagodzić skutki zmiany klimatu.
• Większość badanych Polaków, podobnie jak obywatele UE, nie zdaje sobie sprawy ze znacznej emisji CO2 związanej z korzystaniem z technologii cyfrowych. Tylko 6% z nich twierdzi, że oglądanie mniejszej liczby filmów online mogłoby również pomóc w walce ze zmianą klimatu.
• Podobnie jak w większości krajów w Europie tylko niewielka część Polaków prawidłowo definiuje indywidualny ślad węglowy jako „łączną ilość gazów cieplarnianych wyemitowanych przez daną osobę w ciągu roku” – 38%.

Luka międzypokoleniowa

Wiedza na temat zmiany klimatu różni się w zależności od różnych aspektów profili socjodemograficznych respondentów, a jedną z najbardziej zauważalnych korelacji jest wiek. Polacy w wieku powyżej 50. roku życia mają większą wiedzę na temat przyczyn, konsekwencji i rozwiązań problemu zmiany klimatu niż przedstawiciele młodszych pokoleń. Uzyskali oni ogólny wynik 6,17/10, w porównaniu do 5,65/10 dla osób poniżej 50. roku życia, co stanowi znaczącą różnicę.

W 2023 r. zielone finansowanie z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w Polsce osiągnęło 52% z 5,1 mld euro całkowitych inwestycji. Wsparcie dla polskiego sektora energetycznego wzrosło o 80% do 1,78 mld euro w porównaniu do 2022 roku. Z 1,78 mld euro na transformację energetyczną 610 mln euro pochodziło częściowo z InvestEU na wsparcie rozwoju jednej z największych farm wiatrowych na świecie (i pierwszej na Morzu Bałtyckim) budowanej przez Baltic Power. Również polskie miasta otrzymały znaczne inwestycje w wysokości 2,33 mld euro, które między innymi wsparły rozwój zielonego transportu - nowe linie tramwajowe w Krakowie i Warszawie, nowy tabor tramwajowy we Wrocławiu.

Informacje ogólne

Dane i metodyka

Metodykę badania, kwestionariusz i pełny zbiór danych można pobrać tutaj

Informacje o Europejskim Banku Inwestycyjnym

Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest instytucją Unii Europejskiej udzielającą kredytów długoterminowych, której udziałowcami są państwa członkowskie. Bank działa w ponad 160 krajach i zapewnia długoterminowe wsparcie finansowe dla rzetelnie przygotowanych inwestycji, przyczyniając się w ten sposób do realizacji celów polityki unijnej. Więcej informacji na temat EBI i edukacji klimatycznej można znaleźć tutaj

Informacje o pracowni badania rynku BVA Xsight

BVA Xsight jest pionierem w badaniach rynku i doradztwie.