Η διασφάλιση της ισότητας των φύλων και των ίσων δικαιωμάτων για όλους αποτελεί ένα οικονομικό ζήτημα με τεράστια σημασία.

Των Nadia Calviño, Kristalina Georgieva και Odile Renaud-Basso 

ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ - Είναι δύσκολο να βρούμε μια λέξη η οποία να έχει μεγαλύτερη σημασία για τις παγκόσμιες προκλήσεις και προτεραιότητες πολιτικής από τη λέξη «συμπερίληψη», που αποτελεί και το θέμα για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Η συμπεριληπτική, πράσινη οικονομική ανάπτυξη προς όφελος όλης της κοινωνίας είναι μια απαραίτητη συνιστώσα για την επίτευξη βιώσιμης ευημερίας, κοινωνικής συνοχής, ανταγωνιστικότητας, και γεωπολιτικής σταθερότητας. Για να διασφαλίσουμε ότι η δράση για το κλίμα και ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα οδηγήσουν σε έναν κόσμο περισσότερο βιώσιμο και ασφαλή, είναι σημαντικό να στηρίξουμε μια «δίκαιη μετάβαση» η οποία θα περιλαμβάνει όλα τα μέλη των κοινωνιών μας.

Η ισότητα των φύλων και τα ίσα δικαιώματα δεν είναι απλώς ζήτημα ισοτιμίας· έχουν και τεράστια οικονομική σημασία. Σύμφωνα με έρευνα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), η μείωση του χάσματος μεταξύ των φύλων στις αγορές εργασίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ στις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες σχεδόν κατά 8%. Τα οφέλη από την πλήρη εξάλειψη του χάσματος μεταξύ των φύλων θα ήταν ακόμη μεγαλύτερα, καθώς σε αυτές τις χώρες θα προέκυπτε αύξηση του ΑΕΠ κατά μέσο όρο 23%.

Με απλά λόγια, η διαφορετικότητα και ο ισότιμος ρόλος των γυναικών στην οικονομία, στη λήψη αποφάσεων και στις συζητήσεις για τη χάραξη πολιτικής αποδίδουν καλύτερα αποτελέσματα. Η κινητοποίηση κάθε διαθέσιμου ταλέντου μεγιστοποιεί την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα, γεγονός που θα είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προώθηση της παγκόσμιας ευημερίας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε μια περίοδο κατά την οποία οι συνδυασμένες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, της πανδημίας COVID-19 και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία απειλούν να ανατρέψουν πολλά από τα επιτεύγματα τα οποία θεωρούσαμε ότι έχουν εξασφαλιστεί.

Η χρονιά αυτή κατά την οποία τέσσερα δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα προσέλθουν στις κάλπες είναι η καλύτερη στιγμή για να επισημάνουμε τον μεγάλο, θετικό αντίκτυπο που έχει η ισότητα των φύλων σε όλες τις κοινωνίες. Παραδείγματος χάρη, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η αύξηση του αριθμού των γυναικών σε διευθυντικές θέσεις σε μια εταιρεία κατά μία ποσοστιαία μονάδα οδηγεί σε μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 0,5%. Αντίστοιχα, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, οι εταιρείες που διευθύνονται από γυναίκες έχουν καλύτερες επιδόσεις με βάση περιβαλλοντικά, κοινωνικά και σχετικά με τη διακυβέρνηση κριτήρια (ESG). Ομοίως, η έρευνα του ΔΝΤ δείχνει ότι οι εν λόγω εταιρείες είναι επίσης περισσότερο κερδοφόρες και ότι η πιο ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά συμβούλια του τραπεζικού κλάδου συσχετίζεται με μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και καλύτερες επιδόσεις. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι είναι αδύνατον να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας χωρίς τη συμπερίληψη στο σύνολο των οργανισμών καθώς και στην κορυφή της ιεραρχίας.

Υπάρχουν σαφή αποδεικτικά στοιχεία της προόδου που έχει συντελεστεί. Σήμερα ολοένα και περισσότερες γυναίκες ξεκινούν επιχειρήσεις, παρά το γεγονός ότι έχουν μικρότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Τα δεδομένα  της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank) από 71 χώρες δείχνουν ότι, σε 45 από αυτές, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν ένα διαρκώς αυξανόμενο μερίδιο «μοναδικών ιδιοκτητών» εταιρειών.

Πώς θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε αυτήν την πρόοδο; Μια μελέτη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης δείχνει ότι τα προγράμματα μεικτής χρηματοδότησης μπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες επιχειρηματίες να αποκτήσουν πρόσβαση σε μεγαλύτερες πιστώσεις και να επεκτείνουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.

Δεδομένου ότι οι γυναίκες λαμβάνουν ή επηρεάζουν το 80% των αποφάσεων για την αγορά καταναλωτικών προϊόντων, εάν οι εταιρείες θέλουν να βελτιώσουν τις πωλήσεις των προϊόντων τους, θα πρέπει να συνεκτιμήσουν τις απόψεις και τις εμπειρίες των γυναικών. Οι γυναίκες τείνουν επίσης να είναι πιο ευαισθητοποιημένες σε ό,τι αφορά το περιβάλλον, γεγονός που εξηγεί την αυξανόμενη ζήτηση από τους πελάτες για παροχή πράσινων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ένας στους τρεις καταναλωτές δηλώνει ότι θα πλήρωνε έως και 25% περισσότερο για την παροχή βιώσιμων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

Αυτό οδηγεί σε έναν ακόμη λόγο για τον οποίο η συμπερίληψη είναι καλή για τις επιχειρήσεις: σύμφωνα με έρευνες, η μεγαλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών συσχετίζεται με καλύτερη γνωστοποίηση των εκπομπών CO2. Οι γυναίκες ελέγχουν σήμερα το 40% του παγκόσμιου πλούτου και επιθυμούν να επενδύσουν σε ένα βιώσιμο μέλλον. Το 74% των γυναικών δηλώνει ότι ενδιαφέρεται να αυξήσει το μερίδιο των επενδύσεων ESG στο υφιστάμενο χαρτοφυλάκιό τους, σε σύγκριση με το 53% των αντρών. Οι εταιρείες που αδυνατούν να παραχωρήσουν χώρο στις γυναίκες, παραβλέπουν μια ευκαιρία να ξεπεράσουν τους ανταγωνιστές τους.

Εδώ και πολλούς αιώνες οι γυναίκες έχουν αναπτύξει στρατηγικές για την αντιμετώπιση των καταστάσεων ανισότητας και αυτό μας καθιστά ιδιαιτέρως πολύτιμες για τους οργανισμούς που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο. Λόγω της εμπειρίας που έχουμε αποκτήσει στο παρελθόν σε θέματα αποκλεισμού και ανισότητας, είναι πιθανότερο να αναγνωρίσουμε την ανάγκη για αλλαγή και να αναλογιστούμε τον αντίκτυπο των δραστηριοτήτων ή των αποφάσεων πολιτικής μιας εταιρείας στους άλλους. Με την ίδια λογική, οι χώρες με μεγαλύτερη γυναικεία εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο έχουν περισσότερες πιθανότητες να επικυρώσουν περιβαλλοντικές συνθήκες  και να υιοθετήσουν πολιτικές αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

Το γυναικείο ταλέντο αποτελεί την κινητήριο δύναμη πίσω από την οικονομική πρόοδο και ένα σημαντικό μέρος της λύσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Οι γυναίκες ήδη έχουν τα ηνία ορισμένων από τους πιο σημαντικούς χρηματοοικονομικούς οργανισμούς και διαδραματίζουν ολοένα μεγαλύτερο ρόλο στην πολιτική αρένα. Τώρα πρέπει να ηγηθούν της μετάβασης σε ένα πιο συμπεριληπτικό και βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης. Έχουμε μια μοναδική ευκαιρία να προωθήσουμε τη συμπερίληψη, να αποτελέσουμε πηγή έμπνευσης για παρόμοιες δεσμεύσεις και από άλλους και να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο μέλλον.

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από το Project Syndicate.

Η κ. Nadia Calviño είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Η κ. Kristalina Georgieva είναι γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η κ. Odile Renaud-Basso είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.