Ministrat e BE-së miratojnë zyrtarisht udhërrëfyesin strategjik të Grupit të BEI-t dhe riafirmojnë rolin e tij si krah financues i BE-së

• Ministrat e BE-së, të mbledhur si bordi i guvernatorëve të BEI-t, miratuan zyrtarisht udhërrëfyesin strategjik të Grupit të BEI-t, duke përcaktuar tetë prioritetet kryesore për krahun financues të BE-së.
• Tetë prioritete përfshijnë masat për klimën, digjitalizimin dhe inovacionin, sigurinë dhe mbrojtjen, kohezionin, bujqësinë dhe bioekonominë, infrastrukturën sociale, ndikimin e investimeve jashtë BE-së dhe kontributin në përforcimin e tregjeve të kapitalit të Evropës.
• Guvernatorët filluan gjithashtu procesin për të ndryshuar statutin e BEI-t për t'i mundësuar Grupit të BEI-t të përdorë potencialin e plotë për të mbështetur ekonominë evropiane, duke ruajtur vlerësimin lartë për kreditë, normën e huamarrjes dhe pozicionin e kapitalit të bankës.

Miratimi i udhërrëfyesit strategjik pason disa muaj angazhim intensiv midis presidentes Nadia Calviño dhe qeverive të BE-së, partnerëve kryesorë dhe palëve të interesuara, duke përfshirë diskutime të dedikuara gjatë takimeve të ECOFIN në shkurt dhe prill.

Udhërrëfyesi i miratuar përfshin elementet e mëposhtme kryesore:

Nisja e një programi investimi të synuar "Strategic Tech-EU" për të përshpejtuar digjitalizimin dhe inovacionin në teknologjitë strategjike, të tilla si inteligjenca artificiale, mikroçipet, shkencat e jetës dhe llogaritja kuantike. Kjo nismë do të mbulojë të gjithë zinxhirin e vlerës, duke përfshirë lëndët e para kritike, duke përforcuar kështu autonominë strategjike të Evropës dhe duke nxitur inovacionin në vend.

Pas mandatit të Eurogrupit, BEI do të zgjerojë nismën e suksesshme evropiane të kampionëve të teknologjisë për të tërhequr kapital privat për të financuar rritjen e sipërmarrjeve të reja inovative.

Ai gjithashtu do të përsërisë modelin e instrumenteve financiare të standardizuara në fusha të tjera, për të mbledhur investime private në sektorë që lidhen me efikasitetin energjetik për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme dhe rinovimin e ndërtesave. Këto nisma do të kontribuojnë në avancimin e unionit të tregjeve të kapitalit në BE.

BEI do të përforcojë investimet e tij dhe do të zhvillojë instrumente të reja financiare për të rritur qëndrueshmërinë evropiane në menaxhimin e ujit dhe për të mbështetur bujqësinë, bioekonominë dhe sigurinë ushqimore. Këto programe do të sigurojnë likuiditet, burime rezervë dhe investime pa rrezik.

Jashtë BE-së, Grupi i BEI-t do të përforcojë fokusin e tij te ndikimi, me mbështetjen për Ukrainën, duke siguruar një proces të suksesshëm të zgjerimit të BE-së, duke forcuar partneritetet ndërkombëtare me vendet fqinje dhe duke mbështetur agjendën strategjike të BE-së ‘Global Gateway’ në Afrikë dhe në mbarë botën si prioritetet kryesore.  

Ministrat mirëpritën hapat konkretë të ndërmarrë tashmë për zbatimin e këtyre prioriteteve, duke përfshirë planin e veprimit për të rritur më tej mbështetjen për sektorin e sigurisë dhe të mbrojtjes të Evropës, duke ruajtur kapacitetin financiar të bankës. Grupi i BEI-t ka përshtatur tashmë politikën e tij të huadhënies për të zgjeruar fushën e investimeve që mund të financohen në fushat e sigurisë dhe mbrojtjes, duke përfshirë lëvizshmërinë ushtarake, mbrojtjen e kufirit dhe infrastruktura të tjera kritike, çminimin dhe pastrimin, sigurinë kibernetike, hapësirën, kërkim-zhvillimin dhe teknologji e infrastruktura të tjera me përdorim të dyfishtë.

Guvernatorët kanë vënë në lëvizje edhe procesin për të bërë disa ndryshime në statutin e BEI-t. Në përputhje me institucionet e tjera financiare ndërkombëtare, ky ndryshim statutor do t'i japë bordit të guvernatorëve të BEI-t kompetencën për të përcaktuar raportin borxh-kapital, i cili vendos një maksimum nominal në bilancin e kredive të mbetura si përqindje e kapitalit të nënshkruar.

Procedura legjislative për këtë ndryshim statutor tani do të çohet përpara nga organet drejtuese të BEI-t dhe Këshilli, në konsultim me Parlamentin Evropian, Komisionin Evropian dhe disa parlamente kombëtare.

Në varësi të ndryshimit të statutit, guvernatorët kanë rënë dakord të rrisin kufirin e raportit borxh-kapital nga 250% në 290%, duke i mundësuar BEI-t të ruajë vëllimet e planifikuara vjetore të huadhënies për vitin 2024 dhe të zbatojë mandate e garanci shtesë nga buxheti i BE-së, duke ruajtur shkallët e huamarrjes dhe të kapitalit. Kjo do të sigurojë hapësirë ​​të mjaftueshme për të zbatuar udhërrëfyesin strategjik dhe për investime kritike në fusha të tilla si energjia e pastër, bateritë, kohezioni social dhe territorial dhe siguria e mbrojtja, duke rritur autonominë strategjike evropiane. Sipas kufirit të ri, BEI do të ruajë raportin e saj shumë të lartë të kapitalit të nivelit bazë, i përmirësuar më tej nga masat e brendshme për të rritur efikasitetin dhe përfitimet, dhe kjo pa asnjë ndikim tek taksapaguesit evropianë.

BEI do të vazhdojë të investojë mbi gjysmën e financimit të saj vjetor në masat për klimën, me fokus në energjinë e pastër dhe të përballueshme, dhe është në rrugën e duhur për të mbështetur investime të gjelbra me vlerë 1 trilion euro në dekadën kritike deri në vitin 2030. Udhërrëfyesi strategjik gjithashtu planifikon që pothuajse gjysma e huasë vjetore të BEI-t të shkojë për projekte në rajonet e kohezionit. Kjo, e kombinuar me një theks të shtuar në investimet në infrastrukturat sociale, si shëndetësia, strehimi i përballueshëm dhe objektet arsimore, nënvizon angazhimin e Grupit për rritje të barabartë dhe konvergjencën e standardeve të jetesës.

“Qytetarët dhe bizneset presin që Evropa të mbështesë investimet për të ardhmen, që përmirësojnë jetën e tyre, përforcojnë sigurinë e tyre dhe ofrojnë mundësi të reja.  Udhërrëfyesi strategjik i Grupit të BEI-t do të ndihmojë për ta arritur këtë, duke ruajtur prosperitetin, konkurrencën dhe autonominë strategjike të Evropës”, ​​tha presidentja e Grupit të BEI-t, Nadia Calviño. “Aksionarët tanë kanë miratuar një plan të qartë për vitet e ardhshme, i cili bazohet në pikat e forta të Grupit të BEI-t dhe hap rrugën për rritjen e efikasitetit dhe ndikimit të tij, duke rritur investimet që do të bëjnë diferencë.”

Emërimet e reja

Bordi i guvernatorëve të BEI-t, i përbërë nga ministra të caktuar nga secili prej 27 shteteve anëtare, zakonisht ministra të financave, mirëpriti gjithashtu një kryetar të ri guvernatorësh, emërimin e një kryetari të ri të komisionit të auditimit, si dhe miratimin e raportit vjetor të komisionit të auditimit.

Takimi vjetor i sotëm u kryesua nga Vincent Van Peteghem, zëvendëskryeministër dhe ministër i Financave i Belgjikës. "BEI është një instrument i mrekullueshëm evropian që mobilizon financimin publik dhe privat drejt prioriteteve të investimeve të përbashkëta nga shtetet anëtare," tha Van Peteghem, duke i dorëzuar Bullgarisë postin me rotacion të kryetarit të bordit të guvernatorëve. “Ka qenë një privilegj dhe kënaqësi të kryesoj bordin e guvernatorëve të Bankës për vitin e kaluar, dhe jam më se i lumtur të dorëzoj postin e kryetarit pas një vendimi për të fuqizuar bankën e BE-së për të bërë më shumë në të ardhmen, në bazë të një udhërrëfyesi të qartë.”

“Duke qenë krahu financues i BE-së, Grupi i BEI-t do të vazhdojë të ofrojë financime në mbështetje të prioriteteve kyçe brenda dhe jashtë unionit. Grupi i BEI-t ka një rol vendimtar në mbështetjen e tranzicionit të gjelbër dhe digjital, kohezionit dhe rajoneve të goditura më së shumti nga pushtimi i Ukrainës,” tha zëvendëskryeministrja e përkohshme e Bullgarisë dhe ministrja e Financave, Lyudmila Petkova. "Ekspertiza dhe pozicioni i fortë i kapitalit të BEI-t do të jenë baza për të mbajtur rolin e saj udhëheqës dhe për të adresuar sfidat përpara.”

Si pjesë e rotacionit të parashikuar në rregulloren e procedurave të BEI-t, kryesia e komisionit të auditimit për periudhën e ardhshme njëvjeçare iu dorëzua Nuno Gracias Fernandes nga Christoph Haas. Gjatë mbledhjes së bordit të guvernatorëve, komisioni i auditimit prezantoi raportin e tij vjetor, i cili do të publikohet në kohën e duhur.

Të dhëna bazë

Banka Evropiane e Investimeve (BEI) është institucioni huadhënës afatgjatë i Bashkimit Evropian në pronësi të shteteve të tij anëtare. Ai financon investime të shëndosha që kontribuojnë drejt qëllimeve të politikave të BE-së, duke përfshirë konkurrencën, inovacionin, zhvillimin e qëndrueshëm, kohezionin social dhe territorial, si dhe kalimin e drejtë dhe të shpejtë drejt neutralitetit klimatik.

Grupi i BEI-t, i cili përfshin gjithashtu Fondin Evropian të Investimeve (FEI), nënshkroi financime të reja vitin e kaluar me vlerë totale prej 88 miliardë eurosh. Këto angazhime do të financojnë mbi 900 projekte dhe pritet të mobilizojnë rreth 320 miliardë euro investime, duke prekur 400 000 kompani dhe duke mbështetur 5,4 milionë vende pune.

Rreth 90% e huadhënies së Grupit të BEI-t financon investime brenda BE-së ndërsa 10% synon projekte jashtë BE-së dhe aleancat strategjike globale, për shembull me Organizatën Botërore të Shëndetësisë dhe UNICEF.

Të gjitha projektet e reja të financuara nga Grupi i BEI-t janë në përputhje me Marrëveshjen e Parisit për Klimën, ndërsa investimet në lëndët djegëse fosile të pakësuara nuk janë të pranueshme për financim. Grupi i BEI-t është në rrugën e duhur për të përmbushur angazhimin tonë për të mbështetur 1 trilion euro në investime për qëndrueshmërinë klimatike dhe mjedisore në dekadën deri në vitin 2030, duke iu përmbajtur premtimeve të tij në udhërrëfyesin tonë të bankës për klimën. Mbi gjysma e financimit vjetor të Grupit të BEI-t është nënshkruar për projekte që kontribuojnë drejtpërdrejt në zbutjen e ndryshimeve klimatike, përshtatjen dhe një mjedis më të shëndetshëm, ndërsa gati gjysma e financimit të BEI-t brenda BE-së kanalizohet në rajonet e kohezionit, ku të ardhurat për frymë janë më të ulëta, duke theksuar angazhimin e bankës për rritje të barabartë dhe konvergjencë të standardeve të jetesës.